De kraanvogel, een krachtig symbool

De kraanvogel heeft wereldwijd in alle culturen indruk gemaakt en een sterke symbolische waarde meegekregen. Bovendien hebben zijn sierlijke bewegingen krijgskunstvormen geïnspireerd, en werd hij in het naoorlogse Japan een uitgesproken vredessymbool.

Zo gaat het verhaal over de dochter van een bekend Chinees krijgskunstenaar, die ondanks het goede onderricht van haar vader, elk gevecht met een kraanvogel verloor. Daarom begon zij de bewegingspatronen van het dier te bestuderen, en ontwikkelde zo nieuwe krijgskunstvormen. De kraanvogel wushu-stijlen zijn bekend om hun soepele schoonheid.

Wereldwijd, maar vooral in Oost-Azië, is de kraanvogel symbool van gezondheid, lang leven, trouw en geluk. In Viëtnam is zijn afbeelding verwerkt in de nationale vlag, in Japan was de kraanvogel tijdens het shogunaat een beschermd en heilig dier. Bij uitvinding van origami rond 1700 ontstond zelfs de legende dat de wens werkelijkheid wordt van wie duizend kraanvogels plooit. De kraanvogel is echter ook symbool van waakzaamheid, en staat er om bekend dat hij alleen vecht omwille van zelfverdediging.

Nog een nieuwe dimensie kreeg de kraanvogel door het aangrijpende verhaal van Sadako Sasaki. Zij werd als peuter slachtoffer van de radioactieve straling van de kernbom op Hiroshima. Ze groeide op tot een jonge atlete, maar op haar elfde ontwikkelde ze leukemie, de "bomziekte". Begin augustus 1955 was ze reeds zwaar ziek, en naar aanleiding van een oude Japanse legende die haar beste vriendin Chizuko haar vertelde, nam ze zich voor duizend kraanvogels te plooien, met de wens om terug te kunnen lopen. Sasaki raakte echter niet verder dan 644, ze stierf op 25 oktober 1955, twaalf jaar oud. Haar vrienden plooiden na haar dood de andere kraanvogels, en uiteindelijk werd er in het Vredespark in Hiroshima in 1958 een beeldhouwwerk voor haar nagedachtenis opgericht. Sindsdien zijn de "duizend geplooide kraanvogels" een universeel symbool van de vredeswens geworden. Sadako werd de heldin van vele Japanse schoolmeisjes. Haar verhaal word in sommige Japanse scholen verteld bij de jaarlijkse herdenking van de kernbom op Hiroshima, en over heel Japan wordt ter ere van haar 6 augustus als vredesdag gevierd.


Sadako Sasaki


De kraanvogel verwijst naar krijgskunst, gezondheid en vrede. Afkomstig uit de Chinese krijgskunsten, verwijst hij ook naar de gelijkheid van mannen en vrouwen in de krijgskunstbeoefening. Afkomstig uit zowel China als Japan, gaat hij terug op oorspronkelijke krijgskunst en overstijgt hij de historische tegenstellingen tussen deze twee landen.

En zo is de kraanvogel uitermate geschikt om ons project van "geweldloze krijgskunst" te belichamen, een krachtig symbool.